IMF’den çıkış solda

Ekvador ’da bugün yapılacak devlet başkanlığı seçimi IMF borcundan beli bükülen halkın geleceği açısından kritik. Sağcı milyarder Guillermo Lasso ’ya karşısında eski bakan Andres Arauz ve yerli lider Yaku Perez seçimin dinç sol adayları. Arrauz, IMF politikalarına karşı yeni araştırmalar taahhüt ederken solun diğer adayı Perez ekoloji mücadelesine öncelik veriyor. Sağcı aday Lasso ise tıpatıp mevcut devlet başkanı Lenin Moreno gibi IMF ’yle ilişkileri devam etmek istiyor.

DIŞ HABERLER SERVİSİ

Güney Amerika ’da bugün 13 milyon Ekvadorlu devlet başkanlığı seçimi için oy veriyor. Covid-19 ve Uluslararası Para Fonu (IMF) borçlarıyla ekonominin ve millet hizmetlerinin çöktüğü ülkede ayrı sol adaylar seçimlere katılıyor. Umut için Birlik (UNES) ittifakı adayı Andres Arauz, mevcut başkan Lenin Moreno ’nun IMF politikalarıyla çöküşe götürdüğü ülkeyi neoliberalizm bataklığından kurtarmayı vaat ediyor.

Rafael Correa dönemi bakanlık yapan Arauz ’un temel vaatleri, yolsuzlukla çaba etmek ve IMF ’yle 4,2 milyar dolarlık anlaşma sonucu ortaya meydana çıkan kemer sıkma politikalarından çabucak kurtulmak. Bunu da “sosyal koruma modeli” adını verdiği kamucu adımlarla hayata geçirmeyi planlıyor.

ÜLKELER SU SATACAK

BUNUNLA BIRLIKTE Bernie Sanders, Noam Chomsky, Yanis Varufakis gibi isimlerin öncülüğünde kurulan İlerici Enternasyonal ’in bir üyesi olan Arauz ’un yanı sıra bir diğer güçlü sol aday yerlilerin desteğini bölge Yaku Perez. Yerli grupların ve bir takım sol partilerin ittifakı Çokuluslu Birlik Hareketi ’nin (Pachakutik) adayı olan Perez ’in temel seçim vaatleri ise çevreye hasar veren madenlerin kapatılması ve petrol yerine su ihraç edilmesi. Perez, “Bundan yirmi yıl sonradan birçok ülkenin su satmaya başlayacağını göreceksiniz” diyor ve yolsuzluklarla da uğraş edeceğini savunuyor. Ama seçim anketlerine kadar, laf konusu yarışın Arauz ve ülke sağını temsilci muhafazakârların milyarder adayı Guillermo Lasso arasında geçmesi bekleniyor.

SAĞCI ADAY IMF ’DEN YANA

Hristiyan Sosyal Partisi ve Politik Parti ’nin (CREO-PSC) adayı Lasso, IMF ’yle anlaşmalara devam edilmesini ve kredilerin halkın vergilendirilmesine gerek kalmadan ödeneceğini savunuyor. Bunu nasıl yapacağını ise şöyle açıklıyor: “Devlet yönetimdeki yolsuzlukları önleyeceğiz, tanıdık olmayan yatırımcıyı özendirme ederek ülkemize çekeceğiz ve tüketim vergisini artırmadan finansal hesapları düzelteceğiz.” Oysa bu zamana değin tüm IMF borçlanmalarına karşılık geniş kesimlerin vergilendirildiği biliniyor. Ekvador ’da IMF borcunu halka ödeten söz konusu kemer sıkma politikaları Covid-19 sebebiyle kötüleşen sağlık hizmetlerine ayrılan devlet bütçesini büyük ölçüde daralttı.

EKONOMİK KRİZ ARTIYOR

Ekim 2019 ’da IMF ’yle uzlaşmaya varılması sonucu benzine zam yapılması kitlesel protestoları başlatmış, ülkenin en fakir kesimleri olan yerli halklar, işçiler ve gençler bu eylemlerde saf tutmuştu. Devlet Başkanı Lenin Moreno ve hükümeti ise bu dönemde büyük oranda taraftar kaybetmişti. Eski devlet başkanı Rafael Correa ’yla benzer partiden (PAIS) olan Moreno, 2017 ’de seçildikten anında daha sonra ABD ve IMF ’yle işbirliğine yönelmiş ve partide ayrışmalara yol açmıştı. Moreno keza Correa ’nın yolsuzluk suçlamasıyla yargılanması emri vererek Belçika ’ya kaçmasına niçin olmuş, yeniden IMF borçlarını gerekçe göstererek kamu şirketlerini özelleştirmelere açmış ve ülkeyi idareli felakete sürüklemişti. Bugünkü seçim böylece halkın IMF ’yle ya da IMF ’siz devam edeceğini göstermesi açısından siklet taşıyor.

***

Koronavirüs aşısı halen ülkeye girmedi

Batı basını da Ekvador ’daki sol yükselişe dikkat çekti. ABD merkezli haber ajansı Reuters, sol adayların halk aralarında popülerleştiğini ve ülkede büyük bir kesimin sol tandanslı politikalara yöneldiğini yazdı. Umut için Birlik (UNES) ittifakı adayı Andres Arauz ’un “Bir milyon haneye bin dolar yardım verilmesi” ve “500 bin kişiyi aşan işsizlikle uğraş edilmesi” vaatlerine haberde yer veren Reuters, “Seçmenler sosyalizme yöneliyor” şeklinde bir açıklama yaptı. Milletlerarası yayın kuruluşu Peoples Dispatch ise “Ekvador ’u neoliberalizmden kim kurtarabilir? başlıklı yazıda, Arauz ’un hemen şimdi ülkeye getirilmeyen koronavirüs aşısı için harekete geçtiğini duyurdu. Arauz ’un Arjantin Devlet Başkanı Alberto Fernandez ’le görüşerek Meksika ’nın desteğiyle üretilecek olan Oxford Üniversitesi ’nde geliştirilen 4,4 milyon doz aşıyı satın elde etmek için müzakere ettiği belirtildi.